Những Tựa Game Chất Lượng Cao Nhưng Lại “Bom Xịt” Thương Mại: Khi Doanh Thu Không Phản Ánh Đúng Giá Trị
Ngành công nghiệp trò chơi điện tử luôn biến động không ngừng, vì vậy việc chứng kiến một vài tựa game thất bại về mặt thương mại là điều không quá ngạc nhiên. Xét cho cùng, đây là một ngành công nghiệp tỷ đô, nơi doanh số bán hàng đóng vai trò quan trọng quyết định sự thành bại của một tựa game và khả năng tiếp tục của một thương hiệu game.
Tuy nhiên, lợi nhuận không phải lúc nào cũng là thước đo phản ánh đúng chất lượng của một trò chơi. Đôi khi, chúng ta bắt gặp những “viên ngọc quý” bị đánh giá thấp hoặc ít được biết đến, nhận được vô số lời khen từ giới phê bình và người chơi, nhưng lại gặp thất bại về mặt doanh thu vì nhiều lý do khác nhau. Dù là do thời điểm phát hành không thuận lợi, thiếu chiến dịch marketing hiệu quả, hay đơn giản là chưa thu hút được sự quan tâm rộng rãi của thị trường, một tựa game được yêu thích vẫn có thể trở thành “bom xịt” thương mại dù đã cố gắng hết sức mang lại trải nghiệm thú vị.
Bài viết này sẽ điểm qua những tựa game đã tạo ấn tượng mạnh mẽ với cả người chơi lẫn giới phê bình, nhưng đáng tiếc lại không đạt đủ doanh số để trở thành thành công thương mại như tiềm năng vốn có.
15. Sunset Overdrive: Đậm Chất Hoạt Hình Thập Niên 2000
Insomniac Games là studio đứng sau nhiều thương hiệu game đình đám như Spyro, Ratchet & Clank, và gần đây nhất là Marvel’s Spider-Man. Dù có bản lý lịch ấn tượng, đôi khi họ vẫn gặp phải những dự án kém thành công, và Sunset Overdrive đáng tiếc là một trong số đó, bất chấp phong cách hình ảnh cực kỳ sáng tạo.
Là một game bắn súng góc nhìn thứ ba kết hợp hành động phiêu lưu, Sunset Overdrive là tựa game độc quyền của Microsoft và Xbox. Game nổi bật với lối chơi mượt mà, thế giới mở đầy màu sắc và phong cách hình ảnh độc đáo. Cơ chế di chuyển nhanh và linh hoạt, đặc biệt là khả năng trượt trên các đường ray và vật thể, là điểm nhấn lớn.
Nhìn chung, đây là một tựa game thú vị, sở hữu khiếu hài hước đặc trưng và bản sắc riêng, thường được so sánh với Jet Set Radio hay Saints Row: The Third. Mặc dù Sunset Overdrive có doanh số bán hàng khá tốt, nhưng với ngân sách phát triển khổng lồ lên tới 42,6 triệu USD, doanh thu thuần 49,7 triệu USD chỉ mang lại khoản lãi vỏn vẹn 567 USD cho Insomniac. Với lợi nhuận thấp, việc phát triển Sunset Overdrive thành một thương hiệu game dài hơi trở nên khó khả thi.
14. Gravity Rush 2: Nắm Giữ Trọng Lực
Những hòn đảo lơ lửng trên bầu trời trong Gravity Rush 2
Gravity Rush 2 là phần tiếp theo của một tựa game khá nổi tiếng trên PS Vita và là một trong những game độc quyền hay nhất của PS4. Game sở hữu cơ chế độc đáo cho phép người chơi điều khiển trọng lực cá nhân của mình.
Lấy bối cảnh trong thế giới của những thành phố lơ lửng trên không, người chơi vào vai Kat, một cô gái có khả năng thao túng trọng lực để di chuyển khắp nơi và tăng cường sức mạnh cho các đòn tấn công.
Mặc dù Gravity Rush 2 được đánh giá là một tựa game hay và nhận được nhiều giải thưởng, doanh số của game lại không như mong đợi. Đến tháng 2 năm 2017, game chỉ bán được hơn 100 nghìn bản tại Nhật Bản. Bên ngoài Nhật Bản, Gravity Rush 2 gần như bị lãng quên và chỉ xây dựng được một lượng người hâm mộ trung thành (cult following) ở phương Tây. Với tình hình này, khả năng có phần ba của game trong tương lai gần, hoặc thậm chí là bất cứ khi nào, là rất thấp.
13. Sleeping Dogs: Con Số 14 Đầy Rủi Ro
Wei Shen đánh nhau với kẻ xấu trong game Sleeping Dogs
Là một trong những tựa game thế giới mở được yêu thích nhất, Sleeping Dogs là một “viên ngọc quý” bị đánh giá thấp một cách đáng tiếc và không đáng nhận kết cục hiện tại. Game xứng đáng có phần tiếp theo, hoặc thậm chí là một bản remake. Cộng đồng game thủ chắc hẳn rất mong muốn được nhìn thấy Hồng Kông trong đồ họa của PS5.
Game đã làm rất tốt mọi mặt: cơ chế chiến đấu mạnh mẽ, lối chơi cuốn hút và tái hiện chân thực, đầy tôn trọng về Hồng Kông qua góc nhìn của một bộ phim hành động tội phạm kiểu John Woo.
Sleeping Dogs thậm chí đã bán được hơn 1,5 triệu bản và là game bán chạy nhất trong tuần đầu tiên ra mắt. Cho đến ngày nay, những người hâm mộ, bao gồm cả tôi, vẫn kiên nhẫn (có lẽ là trong vô vọng) chờ đợi một tín hiệu về phần tiếp theo. Tuy nhiên, nhà phát triển của game, United Front Games, đã đóng cửa vào năm 2016, và Sleeping Dogs trở thành IP của Square Enix.
Nếu Sleeping Dogs được yêu thích đến vậy, tại sao nó lại gặp khó khăn? Hóa ra, vì Square Enix nắm quyền phát hành, họ có tiếng nói cuối cùng về hiệu suất của game. Mặc dù nhận được lời khen ngợi từ giới phê bình, game đã không đạt được kỳ vọng doanh số của Square Enix và bị coi là một thất bại thương mại.
Hy vọng rằng dự án phim chuyển thể của Simu Liu sẽ giúp hồi sinh sự phổ biến của tựa game này.
12. Marvel’s Midnight Suns: Biệt Đội Anh Hùng Siêu Nhiên Đánh Theo Lượt
Một collage ảnh các nhân vật trong Marvel's Midnight Suns
Người ta thường nghĩ rằng bất kỳ tựa game dựa trên truyện tranh nào, đặc biệt là với thành công vang dội của các game Spider-Man từ Insomniac, đều sẽ thu hút sự chú ý lớn. Tuy nhiên, hóa ra các siêu anh hùng của Marvel không phải lúc nào cũng là “con gà đẻ trứng vàng” như mọi người tưởng.
Marvel’s Midnight Suns là một game RPG chiến thuật theo lượt kết hợp cơ chế thẻ bài, có yếu tố cốt truyện sâu sắc và thường được so sánh với XCOM (cả hai đều được phát triển bởi Firaxis). Game quy tụ các anh hùng Marvel theo hướng siêu nhiên hơn như Blade, Ghost Rider, đồng thời giới thiệu những nhân vật ít phổ biến hơn trong dòng chảy chính như Magik, Nico Minoru.
Game là một thành công về mặt phê bình nhưng lại là một thất bại thương mại. Lý do là thời điểm phát hành không hoàn hảo, trùng với thời điểm ra mắt của nhiều “bom tấn” khác như Elden Ring, Horizon Forbidden West, và God of War Ragnarok. So với những gã khổng lồ đó, Midnight Suns đáng tiếc đã không có cơ hội cạnh tranh.
11. Guardians Of The Galaxy: Quá Hay Để Bị Lãng Quên
Star-Lord từ game Marvel's Guardians of the Galaxy
Marvel’s Guardians of the Galaxy của Square Enix là một tựa game siêu anh hùng Marvel khác không đạt được thành công như mong đợi. Trong khi phiên bản truyện tranh của Guardians of the Galaxy khá xa lạ với khán giả đại chúng trước khi MCU ra đời, các bộ phim của James Gunn đã đưa họ lên vị trí hàng đầu, và mức độ phổ biến của đội siêu anh hùng du hành vũ trụ này nhanh chóng cạnh tranh với Avengers.
Và còn gì tuyệt vời hơn để tận dụng sự phổ biến đó bằng cách tạo ra một game hành động phiêu lưu nơi bạn được đồng hành và chiến đấu cùng các thành viên đáng yêu của Guardians? Bạn sẽ vào vai Star-Lord và du hành cùng dàn nhân vật được yêu thích qua các bộ phim của Gunn.
Marvel’s Guardians of the Galaxy là sản phẩm thứ hai được hợp tác giữa Marvel Entertainment và Square Enix, ngay sau thất bại gây thất vọng của Marvel’s Avengers. Mặc dù Guardians of the Galaxy là một tựa game tuyệt vời và là một trong những game bán chạy nhất năm ra mắt, cuối cùng nó vẫn không đạt được kỳ vọng quá cao của Square Enix.
10. Spec Ops: The Line: “Anh Vẫn Là Một Người Tốt.”
Twist cốt truyện trong Spec Ops The Line
Hầu hết những game thủ “lão làng” đều biết đến Spec Ops: The Line và cảnh “phốt-pho trắng” khét tiếng gây sốc, cùng với lối kể chuyện và phong cách cực kỳ phá cách.
Spec Ops: The Line nhận được nhiều lời khen ngợi vì góc nhìn khiêu khích về bạo lực và miêu tả chân thực, kinh hoàng về chiến tranh. Cốt truyện game được xây dựng nhiều lớp, truyền tải thông điệp mạnh mẽ chống chiến tranh và bạo lực ngay cả qua màn hình tải game, khiến người chơi phải đặt câu hỏi về sự tỉnh táo của chính mình.
Không giống như hầu hết các game bắn súng, Spec Ops: The Line không tôn vinh bạo lực bằng cách thưởng cho người chơi cơ chế bắn súng thú vị. Thay vào đó, game khiến bạn cảm nhận được sự sợ hãi và tuyệt vọng mà Walker cùng đội của anh ta phải trải qua.
Mặc dù nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình, Spec Ops: The Line có doanh số bán ra thấp hơn dự kiến của Take-Two. Những người hâm mộ không trực tiếp chơi game chủ yếu chỉ biết đến nó qua cảnh phốt-pho trắng gây sốc như một twist cốt truyện. Đáng tiếc, game đã có một kết quả đáng thất vọng đối với Take-Two về mặt thương mại.
9. Immortals Of Aveum: Thời Điểm Ra Mắt Thiếu May Mắn
Immortals Of Aveum, nhân vật thi triển phép thuật lên kẻ địch trên cầu trong màn Hand of Sandrakk
Trong thị trường bão hòa bởi các bản remake, sequel và remaster, không thường xuyên chúng ta thấy những IP gốc, đặc biệt là game FPS gốc. Immortals of Aveum là một “viên ngọc” sáng tạo bị đánh giá thấp, kết hợp phép thuật và cơ chế bắn súng góc nhìn thứ nhất với nhiều loại phép thuật và hệ thống cây kỹ năng đa dạng.
Immortals of Aveum là game đầu tiên của Ascendant Studios và đáng tiếc cũng là game cuối cùng của họ tính đến nay, do game có hiệu quả tài chính kém. Điều này buộc studio phải sa thải gần một nửa nhân viên vào cuối năm 2023 và cho phần còn lại nghỉ tạm thời vào năm 2024.
Thất bại thương mại của Immortals of Aveum rất giống với trường hợp của Midnight Suns. Phát hành vào năm 2023 và bị trì hoãn đến cuối tháng 8 cùng năm, Immortals of Aveum phải cạnh tranh với những đối thủ nặng ký như Armored Core 6 và Starfield.
Hai tựa game sau đạt hiệu quả tài chính tốt hơn nhiều và được phát hành bởi FromSoft và Bethesda, cả hai đều là những studio đã quá nổi tiếng và có uy tín hơn đáng kể so với Ascendant Studios.
Năm 2023 là một năm tuyệt vời cho game, với vô số sản phẩm chất lượng ra mắt. Vì Immortals of Aveum là một IP hoàn toàn mới và xa lạ, không đủ người chơi quan tâm đến nó. Mức giá 70 USD cũng là một rào cản khiến nhiều người ngần ngại mua game.
8. Beyond Good And Evil: Mãi Mãi Trong Vô Vọng
Ảnh chụp màn hình game Beyond Good and Evil
Không nên nhầm lẫn với cuốn sách cùng tên của Nietzsche, Beyond Good and Evil là một game hành động phiêu lưu ra mắt năm 2003, được nhiều game thủ retro yêu thích và thường là chủ đề của nhiều kỷ niệm đẹp khi Ubisoft vẫn còn giữ được thiện cảm của cộng đồng game thủ.
Nhiều người hâm mộ yêu thích Beyond Good and Evil và ca ngợi tính sáng tạo cùng lối chơi của nó. Tuy nhiên, game lại bán rất kém khi ra mắt vào cuối năm 2003, mùa lễ Giáng sinh và cuối năm. Ngay sau khi phát hành, các nhà bán lẻ đã nhanh chóng giảm giá game tới 80%, nhưng điều này cũng không giúp ích nhiều cho doanh số.
Giống như ngày nay, game thủ năm 2003 chủ yếu quan tâm đến các thương hiệu đã thành danh và những game có công nghệ đồ họa ấn tượng. Thất bại thương mại của game một phần cũng do thiếu chiến dịch marketing. Dù vậy, game vẫn được yêu thích đến mức nhận được bản remaster HD đầy đủ và một phần tiền truyện, đồng thời một bản chuyển thể Netflix cũng đang được thực hiện.
Đáng ngạc nhiên là, bất chấp việc Ubisoft ra mắt phiên bản kỷ niệm 20 năm của game và liên tục nhá hàng về một phần tiếp theo/remake, vẫn chưa có bất kỳ bằng chứng chắc chắn nào cho thấy điều đó sẽ sớm xảy ra.
7. Psychonauts: Điên Rồ Một Cách Đáng Yêu
Raz trong game Psychonauts bản gốc
Psychonauts luôn là một tựa game được yêu thích và có ảnh hưởng đến tuổi thơ của nhiều người. Dàn nhân vật kỳ quặc và độc đáo của game đã thực sự nổi bật giữa các tựa game hành động sôi nổi ra mắt cùng năm. Đây cũng là game đầu tay của Double Fine.
Mặc dù Psychonauts đã giành giải “Game gốc hay nhất” tại E3 2005 Game Critics Awards và “Kịch bản hay nhất” tại British Academy Video Games Awards năm 2006, game lại trở thành một thất bại thương mại thảm khốc. Nhà phát hành Majesco dự kiến khoản lỗ ròng 18 triệu USD, khiến CEO của họ phải tuyên bố từ chức ngay sau đó.
Bất chấp lượng người hâm mộ trung thành mà Psychonauts có được, thất bại của game là không thể phủ nhận, chỉ bán được 100.000 bản vật lý tại Bắc Mỹ vào cuối năm 2005.
Sự ra đời của các nền tảng phân phối kỹ thuật số như Steam đã giúp game “sống dậy” đúng nghĩa, khi game sau đó đã bán được gần 2 triệu bản vào tháng 12 năm 2015, cho phép Double Fine kiếm được nhiều tiền từ Psychonauts hơn bao giờ hết.
16 năm sau phiên bản đầu tiên, Psychonauts 2 đã ra mắt và may mắn là một phần tiếp theo thành công, xứng đáng với thời gian chờ đợi dài đằng đẵng, tiếp nối tinh thần sáng tạo của bản gốc.
6. Vampire: The Masquerade – Bloodlines: Viên Ngọc Bị Lãng Quên Của Giới Ma Cà Rồng
Nhân vật mặc áo khoác trench coat từ Vampire: The Masquerade – Bloodlines
Vampire: The Masquerade – Bloodlines là một game RPG hành động dựa trên tựa TTRPG cùng tên. Người chơi vào vai một ma cà rồng non trẻ dấn thân vào thế giới ngầm của Los Angeles thế kỷ 21. Game được coi là một kiệt tác của thể loại “immersive sim”, có thể sánh ngang với Grand Theft Auto.
Đáng tiếc, Bloodlines gặp rất nhiều vấn đề trong quá trình phát triển. Troika Games, nhà phát triển game, vốn chỉ có một đội ngũ nhỏ làm việc trên dự án và nguồn lực rất hạn chế so với quy mô mà họ hình dung.
Chưa kể, đội ngũ không có nhà sản xuất cho đến khi Activision chỉ định một người. Troika phải đối mặt với thời hạn chặt chẽ và đã phát hành game vào tháng 11 năm 2004 khi còn chưa hoàn thiện.
Tệ hơn nữa đối với nhà phát triển, Bloodlines còn phải cạnh tranh với những “bom tấn” khác sau này trở thành những tựa game kinh điển vượt thời gian, bao gồm Half-Life 2, Metal Gear Solid 3, và Halo 2. Do sự cạnh tranh khốc liệt, Bloodlines chỉ bán được 72.000 bản khi ra mắt và mang về khoảng 3,4 triệu USD doanh thu.
Mặc dù nhận được lời khen ngợi từ giới phê bình, Bloodlines vẫn bị coi là một thất bại thương mại và một phần là nguyên nhân khiến Troika Games phải đóng cửa vào năm 2005. Studio liên tục phải sa thải nhân viên, chỉ giữ lại đủ người để làm các bản vá lỗi cho game.
Kết luận:
Những tựa game được liệt kê ở trên là minh chứng rõ ràng cho thấy chất lượng và sự sáng tạo không phải lúc nào cũng đảm bảo thành công về mặt thương mại trong ngành công nghiệp game đầy biến động. Từ cạnh tranh khốc liệt, thời điểm phát hành không thuận lợi, thiếu marketing, cho đến ngân sách phát triển khổng lồ so với doanh thu, nhiều “viên ngọc quý” đã bị “chìm xuồng” theo cách đáng tiếc.
Tuy nhiên, giá trị của chúng vẫn được cộng đồng game thủ và giới phê bình công nhận qua thời gian, trở thành những tựa game “cult classic” đáng nhớ. Chúng nhắc nhở chúng ta rằng, đôi khi, những trải nghiệm độc đáo và sâu sắc mới là điều thực sự đọng lại, chứ không chỉ là những con số doanh thu khô khan.
Bạn đã chơi những tựa game nào trong danh sách này chưa? Có tựa game hay nào khác mà bạn biết cũng từng gặp phải số phận tương tự không? Hãy chia sẻ suy nghĩ và trải nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
