Những Game Không “Cầm Tay Chỉ Việc”: Khi Cốt Truyện Đòi Hỏi Bạn Phải Tự Khám Phá

Trong thời đại của TikTok, nơi mà các đoạn video ba mươi giây dường như là tất cả những gì nhiều người có thể tiêu thụ mà không bị mất tập trung, công bằng mà nói các trò chơi cũng đã phải thích nghi với khán giả của mình. Nhiều game đã chọn cách đơn giản hóa việc kể chuyện bằng cách “cầm tay chỉ việc” từng chi tiết, giải thích mọi sắc thái chỉ để đảm bảo người chơi không bỏ sót điều gì.

Mặc dù có thể hiểu rằng các nhà phát triển muốn đảm bảo người chơi nắm bắt được mọi thứ để giữ chân họ, nhưng đôi khi điều này lại khá… hạ thấp người chơi. Đây là điều mà các nhà phát triển “dũng cảm” hơn hiểu rõ, khi họ cố gắng cho phép người chơi tự đưa ra kết luận và tự mình ghép nối các mảnh ghép câu đé hiểu sâu hơn về thế giới trong game.

Điều này đòi hỏi một thiết kế game rất mạnh mẽ, nhưng những tựa game sau đây chứng minh rằng bạn vẫn có thể kể một câu chuyện sâu sắc và hấp dẫn mà không cần “đút tận miệng” mọi chi tiết cho game thủ.

Top 10 Game Kể Chuyện Theo Phong Cách “Show, Don’t Tell”

10. Outer Wilds

Outer Wilds về cơ bản là một bài toán giải đố vòng lặp thời gian vĩ đại, nhưng ẩn dưới bề mặt là một câu chuyện bí ẩn về một nền văn minh đã mất và những kỳ quan công nghệ mà họ để lại.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn khám phá bí mật của tộc Nomai, bạn cần phải khám phá kỹ lưỡng, nắm bắt cơ chế độc đáo của mỗi hành tinh kỳ lạ, và học hỏi từ những sai lầm khi bạn chắc chắn sẽ chết hết lần này đến lần khác.

Ngoài mục tiêu lớn là phá vỡ vòng lặp thời gian, bạn không bao giờ được cho biết phải đi đâu, làm gì, hay được cung cấp một điểm đánh dấu nhiệm vụ nào. Sự tiến bộ hoàn toàn phụ thuộc vào bạn, và động lực thúc đẩy chính là sự khao khát kiến thức không ngừng mà bạn sẽ cảm thấy khi khám phá.

Điều duy nhất bạn giữ lại sau mỗi lần chết hoặc lặp lại là những gì bạn học được trên hành trình. Chính những khám phá này khi được ghép lại với nhau đã tạo nên câu chuyện sâu sắc và nhiều sắc thái đáng ngạc nhiên của Outer Wilds. Bạn sẽ cần phải nỗ lực, nhưng nếu bạn dấn thân vào các vì sao với sự nghiêm túc, bạn sẽ khám phá ra một câu chuyện tuyệt vời.

Đài quan sát Timber Hearth, điểm xuất phát của người chơi trong Outer Wilds

• Phát hành: 28 tháng 5, 2019
• Xếp hạng ESRB: E10+ (Mọi người trên 10 tuổi)
• Nhà phát triển: Mobius Digital
• Nhà phát hành: Annapurna Interactive
• Engine: Unity
• Nền tảng: PS4, Xbox One, PC
• Thời lượng trung bình: 16 giờ
• Điểm Metascore: 88

9. Return of the Obra Dinn

Return of the Obra Dinn là một trò chơi che phủ câu chuyện của mình bằng một màn sương bí ẩn, và chỉ thông qua việc sử dụng khả năng suy luận xuất sắc của bạn, bạn mới có thể hiểu được bức tranh toàn cảnh và chuyện gì đã xảy ra với tất cả mọi người trên con tàu gặp nạn.

Bạn có thể dễ dàng khám phá số phận của một vài thành viên thủy thủ đoàn và kết thúc báo cáo của mình. Nhưng làm vậy sẽ bỏ lỡ những gì Lucas Pope đã tạo ra trong tựa game trinh thám 1-Bit đỉnh cao này.

Những người đào sâu hơn, tìm kiếm các mối liên hệ và manh mối để giải mã danh tính của từng thủy thủ, và xác lập ý nghĩa đằng sau mỗi bức tranh được trình bày sẽ khám phá ra một luồng siêu nhiên ẩn dưới thảm họa hàng hải này.

Kết hợp điều đó với cảm giác “eureka” ấm áp và thỏa mãn khi bạn đột nhiên hiểu ra mọi thứ, bạn sẽ có một trải nghiệm game trinh thám không giống bất kỳ trò chơi nào khác.

Người chơi sử dụng Memento Mortem để khám phá số phận một thành viên thủy thủ đoàn trên tàu Obra Dinn

• Phát hành: 18 tháng 10, 2018
• Xếp hạng ESRB: Mature 17+
• Nhà phát triển: Lucas Pope
• Nhà phát hành: 3909
• Engine: Unity
• Số lượng người chơi: 1
• Nền tảng: PS4, Xbox One, Nintendo Switch, PC
• Thời lượng trung bình: 8 giờ (10.5 giờ cho người chơi hoàn thành tất cả)

8. INSIDE

Khi chơi một tựa game lấy bối cảnh phản địa đàng tăm tối và ẩm ướt, bạn đương nhiên mong đợi một chút “màn khói” và bí ẩn. Trong những thế giới này, mọi thứ thật kỳ lạ và khác biệt so với thế giới của chúng ta, nhưng thường có các đoạn cắt cảnh, lời thoại, hoặc các NPC hữu ích giúp kết nối khoảng cách một chút.

INSIDE thì hoàn toàn khác, thay vào đó trình bày một game platformer màn hình ngang hoàn toàn không có lời thoại, buộc bạn phải tự mình hiểu bối cảnh đen tối thông qua môi trường xung quanh.

Bạn sẽ bắt gặp những địa điểm hoang tàn, những thực thể thù địch chỉ muốn bạn chết, và những kỳ dị khoa học viễn tưởng siêu thực ám chỉ một điều ác ở quy mô lớn. Đó là một câu chuyện về sự áp bức, và có khả năng là về một cuộc cách mạng nếu bạn có thể tránh bị phát hiện trong thế giới phản địa đàng kinh hoàng này.

Cảnh gameplay tối tăm và bí ẩn trong game giải đố platformer INSIDE

• Phát hành: 29 tháng 6, 2016
• Xếp hạng ESRB: M for Mature 17+
• Nhà phát triển: Playdead
• Nhà phát hành: Playdead
• Engine: Unity
• Nền tảng: PC, Switch, PS4, Xbox One, iOS
• Thời lượng trung bình: 3 giờ
• Điểm Metascore: 93

7. Dark Souls

Thực tế, chúng ta có thể đưa vào đây hầu hết các tựa game Soulsborne, vì mỗi game trong số đó đều sử dụng cùng một khuôn khổ khi nói đến việc kể chuyện, nhưng tôi đưa Dark Souls bản gốc vào vì đây là game đã tạo nên tông màu cho những game sau này.

Tựa game này sử dụng các phương tiện kể chuyện truyền thống, như cắt cảnh và NPC, nhưng sử dụng chúng rất tiết kiệm, thường chỉ để truyền tải những cảnh và lời thoại khó hiểu, đặt ra nhiều câu hỏi hơn là cung cấp câu trả lời.

Hơn nữa, game chọn cách gói gọn rất nhiều lore vào môi trường game và mô tả vật phẩm trong game, yêu cầu người chơi tự ghép nối các điểm và suy rộng các tình tiết câu chuyện từ những mảnh nhỏ mà game cung cấp. Đó là một lựa chọn thiết kế táo bạo, nhưng là điều mà người hâm mộ Souls yêu thích, và là điều mà các game khác sẽ được lợi nếu áp dụng.

Nhân vật Solaire of Astora nhìn ra xa, biểu tượng cho sự khám phá trong thế giới Dark Souls

• Phát hành: 22 tháng 9, 2011
• Xếp hạng ESRB: M for Mature
• Nhà phát triển: From Software
• Nhà phát hành: Namco Bandai
• Engine: Havok
• Nền tảng: PS3, PS4, Xbox 360, Xbox One, Switch, PC
• Thời lượng trung bình: 100 giờ

6. Hollow Knight

Nói về các tựa game Souls, chúng ta có một tựa game 2D kết hợp các đặc điểm của Souls với khuôn mẫu Metroidvania cổ điển. Hollow Knight là một tựa game mà bạn hoàn toàn có thể đi theo con đường tiến triển tiêu chuẩn, đánh bại các con boss khi chúng xuất hiện, và nhận được kết thúc tệ rồi kết thúc game.

Nhưng nếu làm vậy, bạn sẽ bỏ lỡ vô số chi tiết mở rộng lore về Hollownest và cư dân của nó, cả trong quá khứ và hiện tại.

Nếu bạn muốn hiểu đầy đủ lore của thế giới này, bạn cần tham gia vào các nội dung phụ và DLC. Điều này có nghĩa là chinh phục White Palace, chịu đựng những thử thách của Godhome, tương tác với tất cả các NPC, giải mã câu chuyện khó hiểu của họ, và có lẽ sau đó bạn mới có được bức tranh toàn cảnh về những kỳ diệu và nỗi thống khổ của Hallownest.

Chơi tựa game này như một game platformer hành động đơn thuần sẽ là một sai lầm lớn. Vì vậy, hãy dành chút thời gian khám phá mọi ngóc ngách của bản đồ rộng lớn này, và tìm kiếm những kết thúc bổ sung, vì chúng cực kỳ bổ ích.

Nhân vật chính chiến đấu với một kẻ thù khổng lồ trong thế giới ngầm của Hollow Knight

• Phát hành: 24 tháng 2, 2017
• Xếp hạng ESRB: E10+ for Everyone 10+
• Nhà phát triển: Team Cherry
• Nhà phát hành: Team Cherry
• Engine: Unity
• Nền tảng: Nintendo Switch, PC, PS4, Xbox One, macOS, Linux
• Thời lượng trung bình: 27 giờ
• Có trên PS Plus: Extra & Premium

5. Control

Thật tuyệt vời khi thấy một tựa game phục vụ được cả những người hâm mộ game hành động thông thường và những người chơi thích đào sâu hơn để khám phá ý nghĩa đằng sau mọi thứ. Control là một tựa game như vậy, cho phép bạn chơi nó như một game hành động thuần túy hoặc một thứ gì đó tinh tế và phức tạp hơn một chút.

Bạn vẫn sẽ thưởng thức một câu chuyện “New Weird” tuyệt vời ngay cả khi bạn chỉ đi theo cốt truyện chính mà không quan tâm đến thế giới xung quanh. Tuy nhiên, để hiểu toàn diện về Cục Kiểm soát Liên bang (FBC) và những chi tiết sâu hơn, bạn sẽ cần tham gia vào vô số ghi chú, các đoạn truyền hình, và nội dung xây dựng thế giới phụ có sẵn.

Dù bằng cách nào, bạn vẫn có thể hoàn thành vai trò Giám đốc. Nhưng nếu bạn không đọc về những điều kỳ lạ siêu nhiên đang xảy ra xung quanh mình, bạn sẽ đi đến phần kết thúc với nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, tôi đảm bảo điều đó.

Jesse Faden sử dụng năng lực siêu nhiên trong một cảnh chiến đấu đầy hành động trong Control

• Phát hành: 27 tháng 8, 2019
• Xếp hạng ESRB: M For Mature 17+
• Nhà phát triển: Remedy Entertainment
• Nhà phát hành: 505 Games
• Engine: Northlight Engine
• Nền tảng: PC, PS4, PS5, Switch, Xbox Series X, Xbox Series S, Xbox One
• Thời lượng trung bình: 12 giờ
• Có trên PS Plus: Extra & Premium
• Điểm OpenCritic: Mighty

4. NORCO

Có một số trò chơi kết hợp quá nhiều chủ đề, gói ghém quá nhiều chi tiết, hoặc đi quá xa vào sự phi lý đến mức khó có thể theo kịp những gì đang diễn ra trên màn hình.

Để không còn nghi ngờ gì nữa, NORCO là một tựa game như vậy, mang đến một câu chuyện phi lý bắt đầu từ thực tế nhưng nhanh chóng leo thang để kết hợp các giáo phái tôn giáo, các vị thần kỹ thuật số, AI và nhiều hơn nữa.

Game làm mờ ranh giới giữa cái gì là thật, cái gì là biểu tượng, và cái gì chỉ là hoàn toàn hư cấu. Điều này có nghĩa là người chơi phải chú ý kỹ lưỡng, khám phá mọi ngõ ngách kể chuyện, và tự đưa ra kết luận của riêng mình, mà có thể khác biệt rất nhiều so với người chơi khác. Nhưng đó là vẻ đẹp của chủ nghĩa siêu thực trừu tượng trong NORCO.

Game không bao giờ “cầm tay chỉ việc” khi các chủ đề trở nên phức tạp và quy mô tăng lên, thay vào đó mong đợi bạn tự làm phần việc nặng nhọc hơn, dù tốt hay xấu. Tuy nhiên, theo ý kiến khiêm tốn của tôi, đây là một cách tiếp cận khiến trò chơi này trở thành một trong những game point-and-click hay nhất mọi thời đại.

Giao diện pixel art đặc trưng của game phiêu lưu NORCO lấy bối cảnh ở Louisiana

• Phát hành: 24 tháng 3, 2022
• Xếp hạng ESRB: M For Mature 17+
• Nhà phát triển: Geography of Robots
• Nhà phát hành: Raw Fury
• Engine: Unity Engine
• Nền tảng: PC, macOS, Xbox One, Xbox Series X|S, PS4, PS5
• Thời lượng trung bình: 6 giờ

3. Gone Home

Nếu bạn đã từng chơi thể loại “walking sim”, bạn sẽ biết rằng bạn thường nhận được giá trị tương xứng với công sức bỏ ra, vì kể chuyện và khám phá là trọng tâm của trải nghiệm. Tuy nhiên, tôi cho rằng ít game nào thưởng cho việc khám phá kỹ lưỡng như Gone Home.

Thông qua lối chơi tự nhiên, bạn sẽ khám phá đủ thông tin để hiểu chuyện gì đã xảy ra với em gái mình và khám phá những bi kịch gia đình tại điền trang Greenbriar. Tuy nhiên, nếu bạn không đào sâu và kiểm tra mọi vật phẩm nằm rải rác, bạn sẽ bỏ lỡ một lượng lớn chi tiết.

Đây là một tựa game thả bạn vào bối cảnh mà không cung cấp bất kỳ thông tin nào, và buộc bạn phải suy luận mọi thứ chỉ với những gì còn lại trong ngôi nhà gia đình bạn. Đó là một game ngắn, nhưng mang lại nhiều chi tiết và sự hấp dẫn tùy thuộc vào mức độ sẵn lòng tìm kiếm của bạn.

Căn phòng bừa bộn với các manh mối về câu chuyện gia đình trong game Gone Home

• Phát hành: 15 tháng 8, 2013
• Xếp hạng ESRB: M
• Nhà phát triển: Fullbright
• Nhà phát hành: Fullbright
• Engine: Unity
• Nền tảng: PC, Xbox One, PS4, Switch, iOS, Linux
• Thời lượng trung bình: 2 giờ

2. Shadow of the Colossus

Đôi khi các trò chơi không chọn cách trở nên bí ẩn, mà thay vào đó phải tạo ra một cảm giác bí ẩn và hấp dẫn để đảm bảo cú twist cốt truyện lớn gây ấn tượng mạnh. Điều này rất đúng trong Shadow of the Colossus, bởi vì, ngoài mục tiêu lớn là tiêu diệt các Colossi khác nhau trong vùng đất để hồi sinh người yêu đã mất, có rất ít câu chuyện được kể trực tiếp ở đây.

Điều này dẫn đến những khoảng thời gian mà bạn sẽ tiêu diệt những con thú khổng lồ này, tự mình điền vào những khoảng trống khi chơi, và tự hỏi tại sao bạn lại phải giết những sinh vật hùng vĩ này. Sau đó, khi công việc hoàn thành, cú twist lớn sẽ khiến bạn sững sờ.

Game không “đút tận miệng” cho bạn câu chuyện, vì hầu hết thời gian cố tình vắng mặt yếu tố kể chuyện. Điều này cho phép bạn đặt câu hỏi về vai trò của mình với tư cách là người chơi và hối tiếc mỗi quyết định tiêu diệt từng Colossi trên đường đi đến mục tiêu. Đây là một tựa game kinh điển vượt thời gian và là game bạn nhất định phải chơi nếu bạn bằng cách nào đó đã bỏ lỡ bản gốc và bản remake được làm lại với tình yêu.

Nhân vật chính Wander đối mặt với một Colossus khổng lồ trong Shadow of the Colossus

• Phát hành: 18 tháng 10, 2005
• Xếp hạng ESRB: T For Teen
• Nhà phát triển: Team Ico
• Nhà phát hành: Sony Computer Entertainment
• Nền tảng: PlayStation 2
• Thời lượng trung bình: 9.5 giờ (21.5 giờ cho người chơi hoàn thành tất cả)
• Có trên PS Plus: Premium

1. Clair Obscur: Expedition 33

Trong bài đánh giá của DualShockers, họ đã gọi Clair Obscur là một tựa game “show but doesn’t tell”, điều này khiến câu chuyện tuyệt vời của kiệt tác JRPG mới này càng trở nên thú vị và lôi cuốn hơn.

Bạn không bao giờ bị “nhồi nhét” về ý định của từng thành viên trong nhóm, hay các chi tiết tạo nên những phần chuyển động của lục địa bị chia cắt. Thay vào đó, bạn chỉ được cung cấp đủ thông tin để trả lời một câu hỏi, đồng thời đặt ra khoảng ba câu hỏi mới.

Hình ảnh hoàn hảo, âm nhạc và lồng tiếng xuất sắc giúp điều này trở nên khả thi, nhưng không chỉ riêng phần trình bày mới cho phép cách tiếp cận bí ẩn này. Đó là phần xây dựng thế giới tuyệt vời, cảm giác về quy mô và phạm vi của thế giới, chiều sâu của mỗi nhân vật, và việc khám phá bổ ích mang lại nhiều mảnh ghép hơn của bức tranh tổng thể.

Chính sự kiềm chế trong kể chuyện này đã giữ chân bạn cho đến cuối game, và tôi chỉ ước rằng nhiều trò chơi cùng thể loại sẽ tin tưởng người chơi của họ hơn.

Ở mỗi bước chân của cuộc hành trình, luôn có sự khao khát kiến thức, như thể bạn đang lật trang sách một cách cuồng nhiệt để tìm xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đối với tôi, đó là dấu hiệu của một câu chuyện mang tính biểu tượng và có nhịp độ tốt.

Nhóm nhân vật chính trong một cảnh của game nhập vai theo lượt Clair Obscur: Expedition 33

• Phát hành: 24 tháng 4, 2025
• Xếp hạng ESRB: Mature 17+
• Nhà phát triển: Sandfall Interactive
• Nhà phát hành: Kepler Interactive
• Engine: Unreal Engine 5
• Nền tảng: PS5, Xbox Series X, Xbox Series S, PC
• Số lượng người chơi: Đơn
• File Size Xbox Series: 42.33 GB

Những tựa game trong danh sách này đều là minh chứng cho việc một câu chuyện có thể trở nên sâu sắc và hấp dẫn hơn rất nhiều khi chúng tin tưởng vào khả năng của người chơi, cho phép họ tự do khám phá, suy luận và tự mình xây dựng bức tranh toàn cảnh. Chúng thách thức sự thụ động đang dần phổ biến trong game hiện đại và mang lại một cảm giác thỏa mãn độc đáo khi bạn tự mình unravel được bí mật của thế giới ảo. Nếu bạn là một game thủ yêu thích chiều sâu, không ngại thử thách và muốn trải nghiệm những câu chuyện đáng nhớ, đừng ngần ngại thử sức với những cái tên kể trên. Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về những tựa game này hoặc những game khác mà bạn biết có phong cách kể chuyện tương tự nhé!